Parayla oyun olur - Unutmadan Söylemeliyim

2018-06-11

Parayla oyun olur


Tasarruf konusunu daha önce Mahmut’ta ayrıntısıyla incelemiştik. Evet, uzun süreli, kafa yormalı, kendini keşfetmeli bir süreç aslında; ama kısa vadede de bir şeyler yapabiliriz. Bunu yaparken de bir şeyler başarmış gibi hissedebilir, içimizdeki çocuğa ufak oyunlar oynatabilir, ne bileyim işte, eğlenirken biriktirebiliriz. Belki. Amacımız bu.
Bu işin en zevkli yöntemi, belli bir süre için kendine para biriktirme / harcamama sınırları koymak, bunu da oyun olarak yapmak. Yabancıların “challenge” dediği mereti biz oyun ilan ettik. Örneklerle açıklıyor, zihninizi bir süre kur takibinden uzaklaştırmayı umuyoruz.
Para biriktirme oyunları
Bu oyunlar günlük, haftalık veya aylık olabiliyor. Meraklısı internetlerde (özellikle pinterest) onlarca örnek bulabilir. Birkaç popüler oyun aşağıda:
  1. 52 haftada 1,378 lira: yılın ilk haftası 1 lira, ikincisi haftası 2 lira, üçüncü haftası 3 lira… şeklinde bir yıl boyunca her hafta kumbaranıza para koymak.
  2. 52 haftada 689 lira: üsttekinin benzeri; ama bu light versiyonda ayırdığınız miktarı 50 kuruş artırarak ilerliyorsunuz; 50 kuruş-1 lira-1,5 lira… şeklinde.
  3. 30 günde 465 lira: Aynı işlemi bu sefer günlük yapıyorsunuz; ayın ilk günü 1lira, ikinci günü 2 lira, üçüncü günü 3… şeklinde tatlı tatlı birikiyor. Tabii ayın başında 1 lira atıp sonunda 20*30 lira atmak zor olabilir; onun için bunu ilk gün 30, ikinci gün 29… şeklinde tersten de yapabilirsiniz.
  4. 12 ayda 1,050 lira: ilk ay 25 lira, ikinci ay 50lira, üçüncü ay 75… şeklinde hazirana kadar (150) artırıyorsunuz. Sonra temmuzdan itibaren 150-100-75… şeklinde azaltarak yılı bitiriyorsunuz. Vergi dilimleri gerçeğiyle dost bir oyun.
  5. Her gün bozukluk: Özellikle ailelere uygun, bir nevi “aç kapıyı bezirganbaşı” oyunu. Eve giren herkes en az 1 lira olmak şartıyla bir kumbaraya cebindeki bozuklukları veya en küçük kağıt parayı atıyor. Hafta sonları için cumadan 5 lira atabilirsiniz.  Net bir toplama çıkmıyor; ama maksat birbirini denetlemek. Süresi size kalmış; ama çocuklar anca 1 ay dayanır gibi geliyor bana.
Para harcamama oyunları
doğru harcama yapmak

Bu oyunlar öncesi kendinize sanal/ gerçek bir kumbara oluşturmak güzel olabilir. Tek başınıza iradenizi sınayabilir veya arkadaşlarınızla yapıp birbirinizi denetleyebilirsiniz. Ben seçenekleri listeliyorum, kendi harcama zaafınıza uygun olanı seçin. Kolaydan başlamayın, tabii ki. Mızıkçıları sevmeyiz.
  1. Kozmetik/ Giysi alışverişi: hiçbir şey almamak – makyaj pamuğu, aseton filan da dahil. Aklınıza geldiği an almadığınız her şeyin miktarını hoop kumbaraya. Elbette kronik alışverişi sorunu olanlar için. Bunun devamında “indirim sezonunda hiçbir şey almamak / promosyonlu ürün almamak” filan da yapılabilir. Bakalım tam fiyatı ödeyince de alıyor musunuz, yoksa sizinki indirim FOMO’su mu?
  2. Hafta içi dışarda(n) yemek: Buna ofis öğle yemekleri, sabah simitleri, akşam yemeksepeti siparişleri, her şey dahil. Evet efendim, yemeksepeti dedim, ben ne dediğimi biliyorum. Harcamadığınız her şeyi yine kumbaraya.
  3.  Hafta sonu dışarda yemek: Bunu bir öncekinden ayırdım, çünkü ilki genellikle tembellikten yapılıyor, buysa tamamen eğlence amaçlı. Bu oyunumuzda uslu uslu yemeğimizi evde halledip arkadaşlarla öyle sosyalleşiyoruz. Paramız kumbaramızda kalıyor.
  4. Kahve-çay-abur cubur: evet ofiste tek bi zevkiniz var ama 1 ay eksik olsa aramazsınız. O üç beş on liraları hoop kumbaraya alıyoruz.
  5. Taksi: İstanbullulardan deneyen çıktı mı bilmiyorum, 1 ay beceren varsa tebrik ederim. taksi kullanmadığınız mesafelerin tutarını bitaksiden filan bakıp hoop kumbaraya. Arabası olanlar da bunu benzine üzerinden yapabilir; kullanımı yarıya indirmek, hafta içi hiç kullanmamak gibi.
  6. İçki: akşam yemeğinize bir kadeh şarap, konserinize buzlu bir cin tonik, futbol maçınıza bir şişe bira eşlik etmesin mi? etsin tabii; ama sonra. Bu oyunda ya sıfırlıyorsunuz (Ramazan vakti gayet kolay da olabilir bu) ya da sınırlıyorsunuz (her seferde tek bir kadeh, gibi). bildiniz, parası kumbaraya.
  7. Kitap, ekitap, bilgisayar oyunu, app, albüm vs: damlaya damlaya biriken, alışverişi sırasında çok anlamlı gelen, almaya bahane bulduğunuz her şey. hoop kumbara. Buna ücretli konser, sergi vb etkinlikleri de ekleyebilirsiniz.
  8. Sıfır harcama günleri: haftada birkaç gün, toplu ulaşım dahil tek kuruş harcamadığınız günler yapmak. Bunu evden çıkmadan da becerebilirsiniz tabii; ama amacımız o değil.
  9. Oyuncak: çocuğu veya evcil hayvanı olanlar bundan şikayet edebiliyor. Plastik şişe kapağıyla oynasınlar efendim, siz kendi orucunuza bakın bi süre.
  10. Reyon yasağı: Bir süpermarkette en belalınız olan reyonu (kimi için peynir, kimi için bisküvi) bir ay boyunca unutmak. Bunu mağaza olarak da düşünebilirsiniz; kimine iddiaa bayii, kimine Gratis. Yasak, evet. Semtine uğramayacaksınız.
  11. Login yasağı: Online alışverişçiler, sizi de unutmadım. 1 ay süreyle, online (veya mobil) alışverişi yasağı. bunu yapabilmek için her yerden logout olmak, kart detaylarınızı vs silmek ve bildiniz, bir ay boyunca login olmamak. O tek tıkla alışveriş komforunuzu bitiriciiz. Getir, kapgel vb uygulamalar da dahil, mızıkçılık yok.
***
Bu oyunlar tamamen iradeyle ilgili ve kendini bazı ezberlenmiş alışkanlıklardan mahrum bırakmayı gerektiriyor. Kolay gibi gelse de, özellikle günlük olanlar bir yerde birkaç kez bozulabiliyor. O yüzden, cezadan çok ödül mekanizmasına odaklanmak iyi geliyor bence. Mesela, bir kere bozunca tamamen vazgeçmek (ve kendini paralamak) yerine, bir takvimde her başarılı gününüzü işaretleyebilirsiniz. Sonra, başarılı gün sayısı kadar lirayı da aynı kumbaraya ekleyebilirsiniz. Maksat motivasyon. Yine pinterestte filan böyle trackerlar var.
Bu işleri arkadaşlarla yapmanın güzelliği de birlikte yemek pişirme, öğle yemeklerini dönüşümlü getirme vb çözümler bulmak. Her ay başka bir yasağı deneyip 12 aylık kombo da yapabilirsiniz, azminize kalmış.
Kumbaraya attığımız paralarla ne mi yapıyoruz? Öncelikle bi güzel sayıyoruz. “bu para nerelere gidecekti de gitmedi” diye seviniyoruz. Eğer tatil vb kısa vadeli planlarınız varsa ona harcanabilir, elbette. Yoksa, doğruca borç ödemeye veya tasarruf hesabına. Onca zamanı biriken para anında harcansın diye geçirmediniz.
Gördüğünüz üzere, parayla oyun oluyor, sonuçları da gayet güzel olabiliyor. Benzer önerisi olanları yorumlara bekliyorum, bu listeyi daha da büyütebiliriz bence. Güç sizinle olsun Mahmutters.

Arkadaşlarınla paylaş

Fikrini belirt!

Fikrinizi önemsiyoruz:)