Son Yılların Popüler Tatlandırıcısı Stevia
Stevia, son yıllarda adını sıkça duyduğumuz ve kullanımı oldukça artan, kimyasal işlemlerden geçirilmemiş, bitkisel bir tatlandırıcıdır.
Paraguay ve Brezilya'ya özgü Stevia rebaudiana bitkisinin yapraklarından elde edilen doğal bir tatlandırıcıdır. Yapraklarında yüksek oranda steviol glikozitler barındıran ve bu sayede doğal bir tatlandırıcı olarak kullanılan bir bitkidir.
Stevia Türkiye'de ilk olarak 2009 yılında Antalya'da üretilmeye başlanmıştır. Şekere kıyasla çok daha tatlı olmasına rağmen kalorisi düşük olmasının yanı sıra kan şekerini yükseltmez. Bu özelliği sayesinde diyabet hastaları ve kilo kontrolü sağlamak isteyenler için popüler bir alternatiftir. Stevia, doğal bir tatlandırıcı olduğu için rafine şeker kullanmak istemeyenler için harika bir alternatiftir. Hem tatlı hem de tuzlu tariflerde şekerin yerine kullanılabilir.
Stevia'nın Bazı Özellikleri ve Faydalarını Sıralayacak Olursak;
* Doğal Tatlandırıcı: Kimyasal işlem görmemiş, bitkisel kaynaklı bir tatlandırıcıdır. Ancak piyasada hazır halde satılan ürünlerin içine mix karışım girdiği için, alım yaparken buna dikkat etmek gerekmektedir.
* Kalorisiz: Neredeyse hiç kalori içermez, bu da kilo yönetimine yardımcı olmasını sağlayan en büyük etkendir.
* Isıya Dayanıklı: Genellikle 200°C'ye kadar olan sıcaklıklarda yapısını koruyabildiği için yemek ve tatlı yapımında kullanılabilir.
* Kan Şekerini Etkilemez: Glikemik indeksi sıfırdır, bu nedenle kan şekerini ani yükseltmediği için diyabet hastalarının kullanabileceği uygunluktadır.
* Yüksek Tatlılık: Şekere göre 200-300 kat daha tatlı olabilir, bu da az miktarda kullanımının yeterli olduğu anlamına gelmektedir.
* Sağlık Açısından Faydaları: Bazı araştırmalar stevia' nın kan basıncını düşürmeye, insülin duyarlılığını artırmaya ve antioksidan özellikler göstermeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
* Kalp Sağlığı: Stevia' nın kan basıncını düşürmeye ve kolesterol seviyelerini dengelemeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
* Diş Sağlığı: Şekerin aksine diş çürümelerine neden olan bakterilerin gelişimini engellemeye yardımcı olabilir.
* Antioksidan Özellikler: Stevia bitkisinin bazı antioksidan bileşikler içerdiği bilinmektedir.
* Gıda ve İçeceklerde Kullanımı: Çay, kahve gibi içeceklerde, tatlılarda ve diğer birçok gıda ürününde şeker yerine kullanılabilir.
Önemli Not: Olası Yan Etkileri
Stevia genellikle güvenli kabul edilmekle birlikte, bazı kişilerde nadiren de olsa yan etkiler gösterebilir.
* Mide Rahatsızlıkları: Bulantı, hazımsızlık gibi hafif mide sorunlarına yol açabilir.
* Baş Ağrısı: Bazı kişilerde baş ağrısı görülebilir.
* Alerjik Reaksiyonlar: Nadiren de olsa alerjik reaksiyonlar (deri döküntüsü, kaşıntı gibi) ortaya çıkabilir. Papatya gibi bitkilere alerjisi olanların dikkatli olması önerilir.
* Yutkunma Güçlüğü: Yoğun tatlı aroması bazı kişilerde yutkunmada zorluk yaratabilir.
* Üreme ve Doğurganlık Üzerine Etkiler: Bazı çalışmalar yüksek dozda ve uzun süreli stevia kullanımının üreme üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini öne sürmektedir, ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
* İlaç Etkileşimleri: Kan basıncı, karaciğer veya böbrek rahatsızlıkları için ilaç kullananların stevia kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir, çünkü bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.
Kullanım Alanları:
Stevia, şeker kullanılan her yerde tatlandırıcı olarak kullanılabilir:
* İçecekler: Çay, kahve, meyve suyu gibi içeceklerde.
* Tatlılar: Kek, kurabiye, dondurma gibi tatlılarda.
* Yoğurt ve Kahvaltılıklar: Yoğurt, müsli gibi kahvaltılık ürünlerde.
* Hazır Gıdalar: Şekersiz veya düşük şekerli ürünlerde.
* Ağız Bakım Ürünleri: Diş macunu gibi ürünlerde tatlandırıcı olarak kullanılabilir.
* Tatlılık Ayarı: Stevia şekere göre çok daha tatlı olduğu için tariflerde kullanacağınız miktarı dikkatli ayarlamanız önemlidir. Yavaş yavaş ekleyerek istediğiniz tatlılığa ulaşabilirsiniz. Stevia' nın kendine has bir tadı olabileceğini lütfen unutmayalım. Bazı kişiler bu tadı hissederken bazıları hissetmeyebilir. Damak zevkinize en uygun stevia formunu ve miktarını deneyerek bulabilirsiniz.
Benim kişisel görüşüm yaprak formunda olanları kullanmanızı tavsiye ederim. Makalemde belirttiğim gibi hazır formda olan ürünlerde mix katışımlar girdiği için doğallığını kaybeder. Eğer hazır formda da alacaksanız mutlaka içeriğini okuyup öyle almalısınız.
Stevia genellikle güvenli bir tatlandırıcı olarak kabul edilir, ancak bazı kişilerde nadiren de olsa hafif yan etkilere neden olabilir. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa veya düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız, stevia kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Sağlıklı Günler Dilerim....
Hoşça, Dostça ve Sevgi ile Kalın
Arzu Boyacı
@muhendishanımıngözünden
